شاید می‌توان گفت زیرسازی سقف وافل مهم‌ترین مرحله در اجرای سقف وافل است. در واقع برای داشتن یک اجرای تمیز و فنی در سقف وافل میبایست زیرسازی آن به خوبی انجام شود. احتمالا برای خیلی‌ها سوال باشد که زیرسازی سقف وافل پیچیده است؟ و یا اینکه اجرای آن به ابزار خاصی نیاز دارد؟ جواب این سوالات خیر است. زیر سازی سقف وافل همانند سایر سقف های معمول از جمله تیرچه بلوک است. این فرآیند با ابزارهای شناخته شده اجرا می‌گردد. به این معنا که پیمانکار با استفاده از قوطی و یا لوله یا حتی چوب چهارتراش که برای زیر سازی سقف‌های سنتی مانند تیرچه بلوک استفاده می‌شود، عملیات زیرسازی را انجام می‌دهد.
نحوه زیرسازی سقف وافل چگونه است؟
زیرسازی سقف وافل شامل دو المان عمودی و افقی جهت انتقال بارهای سقف به پایین می‌باشد. ابتدا میبایست با توجه به ارتفاع سقف و تجهیزات در اختیار پیمانکار نوع المان‌های عمودی و یا شمع‌های باربر مشخص شود. از جمله انواع آن می‌توان به جک، اسکافلد مثلثی، داربست، داربست سرچکشی اشاره کرد که البته جک و اسکافلد مثلثی نسبت به سایرین متداول‌تر است. درصورتی که ارتفاع یک طبقه بین ۳ الی ۳.۵ متر ارتفاع باشد، برای المان‌های عمودی معمولا از جک استفاده می‌شود که برای ساختمان‌های مسکونی و اداری نیز کاربرد دارد. اگر ارتفاع طبقات ساختمان بیشتر باشد گزینه اسکافلد مثلثی بهترین گزینه است. هرچند از سیستم داربست و سرجک و یا داربست و جک هم می‌توان در ارتفاع بلند استفاده کرد، ولی استفاده از اسکافلد مثلثی راحت‌تر، سریع‌تر و ایمن‌تر می‌باشد.
نکته حائز اهمیت در جایگذاری المان‌های عمودی زیر سقف، فاصله بین آن‌هاست. حداکثر فاصله پیشنهادی برای جک‌ها 1 متر است.
پس از نصب المان‌های عمودی، بر روی آن‌ها یک شبکه افقی با استفاده از لوله یا قوطی یا چهارتراش چوبی ایجاد می‌گردد. در این مرحله نیز پیمانکار با توجه به تجهیزاتی که در اختیار دارد می‌تواند شبکه افقی زیرسازی را انجام دهد. در صورت استفاده از قوطی بهتر است از قوطی سایز 8 در 4 (4*8) استفاده شود که سطح اتکای بیشتری در زیر قالبهای وافل داشته باشد. البته می‌توان از قوطی 6 در 4 نیز در این مرحله استفاده کرد. ضخامت قوطی 2.5 و یا نهایتا 2 میلیمتر پیشنهاد می‌شود.
همچنین ترکیب چند مدل ابزار جهت زیر سایزی شبکه افقی نیز امکان پذیر می‌باشد. یعنی می‌توان از ترکیب چهارتراش با لوله، یا قوطی با لوله و چوب چهارتراش با قوطی نیز استفاده کرد. در ادامه تصاویر چند مدل زیر سازی با انواع ابزار ارائه شده است.
نکته مهم اجرای در زیرسازی شبکه افقی سقف وافل فاصله المان‌ها افقی از یکدیگر است. در واقع فاصله المان‌های افقی به سایز قالبهای وافل مرتبط است. شبکه افقی زیرسازی سقف وافل از دو شبکه عمود بر هم ایجاد می‌شود. شبکه اول در یک جهت مشخص مانند جهت x و در فواصل حدود 1 الی 1.2 متر قرار می‌گیرند. در جهت خلاف آن مانند y که محل قرار گرفتن قالبها است، لوله‌ها و قوطی‌ها و چهارتراش‌ها باید در فواصلی متناسب با سایز وافل قرار گیرند. به طور مثال اگر وافل ما ۸۰ سانتی متر باشد( یعنی ابعاد آن ۸۰ در ۸۰ باشد)، هر ۸۰ سانتی متر یکبار یک قوطی یا یک جفت لوله و یا یک چهارتراش قرار می‌دهند. سپس در روی آن‌ها قالبهای وافل قرار می‌گیرند.
برای جلوگیری از سقوط قالب وافل از زیر پای کارگران و همچنین افزایش ایمنی زیرسازی سقف وافل بهتر است لوله یا قوطی ریزی پوشش به نحوی انجام شود که زیر هر ردیف قالب وافل دو عدد لوله وجود داشته باشد.
پس از اتمام شبکه بندی عمودی و افقی زیر سقف، نوبت به چیدمان قالبهای وافل بر روی آن است. در این مرحله بسته به نوع قالب وافل، قفل و یا ساده بودن، قالبها به صورت چندتایی و یا به صورت تکی روی شبکه زیرین قرارداده می‌شود.
در قسمت‌های نیز که مطابق با نقشه‌های سازه نیاز به استفاده از قالب وافل نباشد، ناحیه توپر بتنی اجرا می‌شود. قسمت‌های توپر در واقع مکان‌هایی هستند که تنش و فشار در این نواحی بیشتر است. محدوده برش پانچ ستون، محل تیرهای مخفی و آویزدار و دیوار برشی از جمله این مکان‌ها هستند.
در بعضی از نواحی کنار تیر و یا قسمت‌هایی نیز که امکان استفاده از قالب وافل کامل نباشد می‌توان از قالبهای نیمه استفاده کرد. در این قسمت‌ها نیز میبایست همانند قسمت‌ها وافل زیرسازی استفاده از المان‌های افقی به طور کامل انجام شود.
مصالح زیرسازی سقف وافل
یکی از سؤالات اساسی پیمانکاران و سازندگان دررابطه با سقف وافل، نوع مصالح مورد نیاز جهت زیرسازی سقف وافل است. یکی از موارد مهم جهت انتخاب نوع مصالح زیرسازی سقف وافل، نوع قالب وافل مورد استفاده در پروژه است. قالبهای وافل موجود در بازار به دو صورت طراحی شده است.
- قالبهای وافل پاشنهدار
- قالبهای وافل بدون پاشنه
قالب وافل پاشنه دار
در واقع قالبهای وافل پاشنهدار به صورتی است که در زیر پاشنه تیرچه، یک پاشنه با ضخامت 1-2 سانتیمتر پیش‌بینی شده است تا بتوان از آن در لبه قوطی 6، 7 یا 8 استفاده کرد. در این قالبها صرفاً میبایست از قوطی به‌عنوان مصالح اصلی زیرسازی سقف وافل استفاده کرد.
این موضوع هم باعث ایجاد مزیت برای سقف وافل است و هم باعث ایجاد ضعف اجرایی. مزیت این موضوع امکان قفل شوندگی قالبها بین قوطی‌ها است. در عین حال پیمانکاران با محدودیت استفاده از صرفا قوطی با سایز مشخص در وافل روبه رو می‌شوند.
قالب وافل بدون پاشنه
در قالبهای بدون پاشنه، از جمله قالب وافل قفل دار شرکت مهندسی سازند، به علت صاف بود زیر پاشنه تیرچه در قالب وافل، امکان استفاده از هرگونه مصالح از جمله چوب، قوطی و یا لوله برای زیرسازی سقف وافل وجود دارد. این امکان باعث استفاده هرچه بیشتر قالبهای بدون پاشنه در بازار شده است، چراکه پیمانکاران برای اجرای سقف محدودیتی نخواهند داشت.
مزیت سقف وافل در مقایسه با سقف‌های مجوف در زیرسازی سقف
یکی از مزایای سقف وافل نسبت به دیگر سقف‌های مجوف مانند یوبوت و کوبیاس، نوع تخته بندی زیر سقف است. در سقف‌های وافل نیازی به تخته بندی و کف کشی کامل برای زیر سقف‌ها نیست. قالب خود نگهدارنده بتن است. این در حالی است که برای سقف‌هایی نظیر یوبوت و کوبیاس به دلیل قرار گرفتن قالب در درون سقف، باید قالب بندی انجام شود. که در اینجا هزینه‌های مرتبط به آن نیز به جمع هزینه‌ها افزوده می‌شود. از طرف دیگر با اضافه شدن این مرحله به مراحل اجرا مدت زمان اتمام پروژه به طول می‌انجامد.
مراحل آماده سازی و زیرسازی سقف وافل دوطرفه و یکطرفه
- زیرسازی و اجرای تیرها
در مرحله اول کفی تیرها در تراز مربوط به خود با توجه به آویزدار بودن و یا نبودن اجرا می‌شود. کفی تیرها را می‌توان با استفاده از تخته، قالب فلزی و یا قالب پلیمری اجرا کرد.
- کارگذاری المان‌های عمود و افقی سقف وافل
بس از اجرای تیرها، نوبت به اجرای المان‌های عمودی و افقی در سقف وافل می‌رسد. که در ابتدای مقاله به طور کامل شرح داده شد.
- چیدمان قالبهای وافل بر روی شبکه افقی
پس از اجرای زیرسازی عمودی( جک زدن و یا بستن اسکافلد) و همچنین اجرای شبکه افقی بر روی آن، نوبت به چیدمان قالبهای وافل بر روی آن است.
- قفل کردن قالبهای وافل
برای همبندی قالبهای وافل در قالبهای ساده از آرماتور U شکل و در قالبهای قفل‌دار از آچارهای پلاستیکی استفاده می‌شود.
جمع بندی
اجرای سقف وافل نسبت به سایر سقف های موجود از سهولت بیشتری بهره مند بوده است. صرفا نکات اجرایی در مورد زیرسازی این سقف میبایست با دقت بیشتری اجرا شود. نکته مهم در اجرای سقف وافل امکان استفاده از انواع تجهیزات در اختیار پیمانکار است و محدودیتی در این موضوع ندارد.
